Àÿëàë æóóë÷ëàëòàé òàíèëöàõûí ºìíº àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóëãóóð îéëãîëòóóäòàé òàíèëöàõ íü ç¿éòýé.
Àÿëàë æóóë÷ëàë ãýäýã áîë òîâ÷õîíäîî íýã ãàçðààñ íºãºº ãàçàð ëóó ÿâàõûã õýëäýã. Ãýõäýý ýíä õºäºë㺺íèé ýõëýë áà òºãñãºëèéí öýãèéí òóõàé àñóóäàë ÿðèãääàã. Òóõàéí ýòãýýä òàñðàëòã¿é øèëæèëò õèéñýýð áàéõ íü àÿëàë æóóë÷ëàëûí ãîë óòãà áèø, õàìãèéí ãîë íü õýäèé îðîí çàé, öàã õóãàöàà òóóëàõààñ ¿ë õàìààðààä òóõàéí ýòãýýä ìààíü àíõ ãàðñàí öýãòýý ýðãýí èðýõ ¸ñòîé. ¯¿íèéã èõýíõè òîõèîëäîëä áàéíãà îðøèí ñóóäàã ãàçàð ãýõ îéëãîëòîîð òàéëáàðëàäàã.
Õ¿íèéã áàéíãà îðøèí ñóóäàã ãàçàð íóòãààñ íü ãàðãàæ, àÿëàë æóóë÷ëàëä îðîõîä õ¿ðãýäýã àÿëàë æóóë÷ëàëûí ÷óõàë îéëãîëò áîë õ¿ñýë ñîíèðõîë þì. Õ¿í àëü íýã òèéøýý ººðèéí õ¿ñýë ñîíèðõëîîð ÿâæ áàéâàë àÿëàë æóóë÷ëàë ãýæ îéëãîæ áîëíî, òèéì ÷ ó÷ðààñ äàéí áàéëäààí áîëîí áàéãàëèéí àëèâàà ãàìøãààñ ä¿ðýí í¿¿ãñýä áîë æóóë÷èä áèø.
Ãýõäýý çºâõºí õ¿ñýë ñîíèðõîë áàéñíààð õ¿í æóóë÷èí áîëæ, àÿëàë æóóë÷ëàëä îðîëöäîãã¿é. ßàãààä ãýâýë õ¿íèé àìüäðàë çàìáàðààã¿é íèéëìýë áóñ, ººðèéí ãýñýí íàðèéí õóâààðü, öýãö ãîðèìòîé áàéäàã. ¯¿íèéã àìüäðàëûí íÿãò õýìýýõ îéëãîëòîîð òàéëáàðëàäàã.
Õ¿í ººðèéí àìüäðàëûí õýâèéí ÿâöàä íºëººëºõººðã¿éãýýð àÿëàë æóóë÷ëàëä çàðöóóëàõ öàã õóãàöàà, ìºí㺠çàðäëûã áèé áîëãîæ õóðèìòëóóëæ áàéæ àÿëàë æóóë÷ëàëä îðîëöäîã. ªºðººð õýëáýë àëü íýãýí ãàçàðò î÷èõ õ¿ñýë ñîíèðõîë íü ºäººãäºæ áîäèò çîðèëãî áîëæ ãýìýý íü òýð õ¿í æóóë÷èí áîëîõ áîëîìæòîé þì.
Àÿëàë æóóë÷ëàë íü òîäîðõîé õýìæýýãýýð öàã õóãàöàà, ìºí㺠çàðäàë ãàðãàæ, îðîí çàéí øèëæèëò õèéõèéí íýð þì.
Ýöýñò íü àÿëàë æóóë÷ëàëä îðîëöñîíû äàðààõ ¿ð ä¿íãèéí àñóóäàë ÿðèãäàõ ¸ñòîé, ¿¿íèéã ñýòãýë õàíàìæ ãýæ òîäîðõîéëäîã.
Ìîíãîë óëñûí àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëèíä àÿëàë æóóë÷ëàëûí ¿íäñýí îéëãîëòóóäûã äàðààõ áàéäëààð çààñàí áàéäàã:
"àÿëàë æóóë÷ëàë" ãýæ õóâü õ¿í ººðèéí áàéíãà îðøèí ñóóäàã ãàçàð íóòãààñàà íýãýýñ 183 õ¿ðòýëõ õîíîãèéí õóãàöààãààð àìðàëò, ñóâèëàë, òàíèí ìýäýõ¿éí çîðèëãîîð áîëîí øàøèí ø¿òëýã, àæèë ìýðãýæëèéí øóãàìàà𠺺ð ãàçàð íóòàãò àÿëàí ÿâàõûã;
"æóóë÷èí" ãýæ àÿëàë æóóë÷ëàë õèéæ áàéãàà Ìîíãîë Óëñûí èðãýí, ãàäààäûí èðãýí, õàðüÿàëàëã¿é õ¿íèéã;
"æóóë÷èí" ãýæ àÿëàë æóóë÷ëàë õèéæ áàéãàà Ìîíãîë Óëñûí èðãýí, ãàäààäûí èðãýí, õàðüÿàëàëã¿é õ¿íèéã;
"àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà" ãýæ àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã á¿ðä¿¿ëýõ, ñóðòàë÷ëàõ, õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ, àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàãö áóþó òóõàéëñàí ¿éë÷èëãýýã çîõèîí áàéãóóëæ áàéãàà àøãèéí òºëºº õóóëèéí ýòãýýäèéã;
"àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿ñ íóòàã" ãýæ àÿëàë æóóë÷ëàë õºãæ¿¿ëýõýä òîõèðñîí áàéãàëü, ò¿¿õ, ñî¸ëûí íººö á¿õèé ãàçàð íóòãèéã;
"àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿í" ãýæ àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãààñ ¿ç¿¿ëæ áàéãàà æóóë÷äûí ñîíèðõëûã òàòàõ, òýäíèé àÿëàõ òàâ òóõòàé íºõöºëèéã õàíãàñàí òºëáºðò ¿éë÷èëãýýã;
"àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿ñ íóòàã" ãýæ àÿëàë æóóë÷ëàë õºãæ¿¿ëýõýä òîõèðñîí áàéãàëü, ò¿¿õ, ñî¸ëûí íººö á¿õèé ãàçàð íóòãèéã;
"àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿í" ãýæ àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãààñ ¿ç¿¿ëæ áàéãàà æóóë÷äûí ñîíèðõëûã òàòàõ, òýäíèé àÿëàõ òàâ òóõòàé íºõöºëèéã õàíãàñàí òºëáºðò ¿éë÷èëãýýã;
ÄÀÀËÃÀÂÀÐ:
Ä.Ãàíòºìºð "Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ¿íäýñ", Ì.Áèëýãñàéõàí "Àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäëóóä" 1-ð äýâòýð çýðýã íîìûã óíøèæ, àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé îéëãîëòóóä õýðõýí ººð÷ëºãäºæ èðñýí òóõàé òýìäýãëýë õèéõ
4 comments:
Àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé îéëãîëòóóä ò¿¿íèé ººð÷ëºãäñºí íü
“Аялал жуулчлал” гэдэг бол цогц байдлаар шууд томъёолоход бэрхтэй , хүний бүхий л үйл ажиллагааг өөрт хамруулсан , нийгмийн нэгэн “үзэгдэл” , хүмүүсийн амьдралын салшгүй нэгэн хэсэг болсон ойлголт юм. Аялал жуулчлалын нь талаар олонхи судлаачдын гаргасан тодорхойлолтууд нь юуны өмнө орон зайн , улмаар цаг хугàцааны хэмжүүрүүдийг үндэс болгодог байжээ. Тухайлбал , аливаа хүн өөрийн байнга оршин суудаг газраасаа гадагш тодорхой зорилгоор шилжилт хийхийг аялал жуулчлал гэж үздэг байлаа. Зарим улс оронд тэрхүү шилжилтийг орон зай , цаг хугàцааны хувьд нарийвчлан тодорхойлох оролдлого ч хийгдэж байжээ. Улмаар олон улсын харилцаа , нийгмийн амьдралд гарсан өөрчлөлтүүдтэй холбоотойгоор хүмүүсийн өөрсдийн байнга оршин суух газар орноосоо ажил хэргийн , амралтын гэх мэт төрөë бүрийн зорилгоор , янз бүрийн хугàцаанд аялан явах нь нэмэгдэж ирэх үед дан ганц орон зайн эл хэмжүүрээр аялал жуулчлалыг ялган тодорхойлох боломжгүй болсон юм.
1. Ромын Бага Хурлын тодорхойлолт
а. Жуулчин ( tourist ) гэдэгт 24 цагаас дээш 6 сар хүртэлх хугацаагаар дор дурьдагдах тодорхой зорилготойгоор аялаж буй хүнийг хамруулна.
б. Зугаалагч ( excursionist ) гэдэг нь 24 цагаас бага хугацаанд аялаж гэртээ буцан ирж буй хүнийг хэлнэ хэмээн тодорхойлжээ.
2. Оттавагийн Бага Хурлын Тодорхойлолт
“Аливаа хүн чөлөөт цагаа өнгөрүүлэх болон бизнес ажил хэргийн зэрэг бусад зорилгоор тодорхой хугацаанд байнгын хүрээллээсээ ( usual environment ) ангид газарт аялаж ( traveling ) , байрлан хоноглох ( staying ) үйл ажиллагааг аялал жуулчлал гэнэ” хэмээжээ.
Энэхүү хурлаас аялалын зорилго ( travel purpose ) ба аялах сэдэл ( marvel motivation ) – ийн талаархи ойлголтыг тодорхой болгох оролдлогыг дэвшүүлсэн. Аялагчдын ангиллыг ( classification of travelers ) анх удаа системчилэн гаргасан.Түүнчлэн энэ хурлаас , аялал жуулчлал нь үйлдвэрлэл мөн болохыг тодорхойлж , аялал жуулчлалын үндсэн хэлбэрүүд ( Forms of tourism ) – ийг ялган тогтоожээ. Үүнд:
а. Дотоодын аялал жуулчлал ( Domestic tourism ) – аливаа улсын иргэн зөвхөн өөрийн улс дотроо аялах жуулчлал.
б. Гадааä улс руу хийгдэх аялал жуулчлал ( Outbound mourism ) - аливаа улсын иргэн өөрийн улсаас гадагш өөр улс орон руу аялах жуулчлал.
в. Гадаадаас ирэх аялал жуулчлал ( Inbound mourism ) – тухайн улс оронд гадаадын орнуудаас хүрэлцэн ирж аялах жуулчлал гэж тус тус заасан байна. Эдгээр хэлбэрүүд дээр үндэслэн аялал жуулчлалын үйл ажиллагааг явагдаж буй цар хүрээнээс нь хамааралтайгаар дараах байдлаар ангилан тогтоосон болно. Үүнд :
1. Тухайн улс оронд явагдах аялал жуулчлал ( Internal tourism )
2. Үндэсний аялал жуулчлал ( National tourism )
3. Олон улсын аялал жуулчлал ( International tourism )
“Аялан зугаалах бодит хэрэгцээ” гэдэг нь тухайн хүний хувьд аж амьдралын эгэл жирийн хэвшмэл хэм хэмжээнээсээ гадуур , тодорхой зорилгын дагуу , тодорхой цаг хугацаа орон зайнд , тодорхой төлбөртэйгээр , тодорхой үйлчилгээнүүдийг худалдан авснаар хангагдаж байдаг өдөр тутмын бус хэрэглээ юм гэж ойлгож байна. Аялал жуулчлал нь өндөр чанартай үйлчилгээг хүмүүст хүргэж “сэтгэгдэл” үлдээх замаар хийгдэх ба тэр утгаар нь бүхэлдээ хүмүүсийн харилцаанд тулгуурлан явагддаг бизнес гэж хэлж болно. Оттавагийн бага хурлаас баталгаажуулж , өдгөө дэлхийн аялал жуулчлалын байгууллага ( World Tourism Organization ) – аас даган мөрдөж байгаа жуулчдын талаархи ангилал , тэдгээрийн тодорхойлолтуудыг ишлэл болговол :
1. Олон улсын аялал жуулчлалын ( International tourism ) – ын хувьд :
а. Олон улсын аялагчид ( International tourism )
б. Олон улсын байнга оршин суугч ( International resident ) . Үүнд:
- Сүүлийн 12 сарын хугацаанд тодорхой нэг улсад байнга амьдарч байсан бол , эсвэл
- Сүүлийн 12 сарын хугацаанд тодорхой нэг улсад оршин сууж байхдаа богино хугацаагаар гадагшаа явж буцаж ирсэн.
в. Олон улсын гийчид ( International visitors )
Гийчид ( visitors ) нь аялалын хугацаанаасаа хамаарч дотроо хоёр ангилагдаг. Үүнд:
- Жуулчин буюу хоноглодог гийчин ( International tourist overnight visitor )
- Өдрийн гийчин ( International Same – day visitor )
Дээрх шалгууруудыг үндэс болгон Дотоодын аялал жуулчлалын хүрээнд мөн ангилал тогтоож өгсөн ажээ. Үүнд:
а. Дотоодын аялагчид ( Domestic travelers )
б. Дотоодын байнга оршин суугч ( resident )
в. Дотоодын гийчид ( visitors ) энэ дотроо хоёр ангилагдана.
- Дотоодын жуулчин ( Domestic tourist overnight visitor )
- Дотоодын өдрийн гийчин ( Domestic same – day visitor )
Аяллал Жуулчлалын тухай Монгол Улсын хуулинд тусгасныг иш болговол:
1-р бүлгийн 3-р зүйлд зааснаар: 3.1.1 *аялал жуулчлал* гэж хувь хүн өөрийн байнга оршин суудаг газар нутгаасаа нэгээс 183 хүртэлх хоногийн хугацаагаар амралт, сувилал, танин мэдэхүйн зорилгоор болон шашин шүтлэг, ажил мэргэжлийн шугамаар өөр газар нутагт аялан явахыг : 3.1.5 *жуулчин * гэж аяллал жуулчлал хийж байгаа Монгол Улсын иргэн, гадаадын иргэн, харъяаллалгүй хүнийг : хэмээн заасан байна.
Олонхи тодорхойлолтуудыг нягтлан үзвэл жуулчдыг тодорхойлж байдаг хэд хэдэн үнпсэн шалгуурууд байдаг ажээ.
Үүнд :
-Аялах зай ( travel distance )
-Зорин очсон газарт аялалын үргэлжлэх хугацаа ( Lenght of stay at Destination )
-Аялагчдын байнга оршин амьдах газар ( Residence of the traveler )
-Аялалын зорилго ( Purpose of Travel ) зэрэг болно.
“Жуулчлал” нь амралт чөлөөт цагаа өнгөрөөх зугаа цэнгэлийн үндсэн зорилгоор хийгдэж , тухайн жуулчин нь ямар нэг хэлбэрээр төлбөрт үйлчилгээнд хамрагдан аялаж байдаг бол “Аялал” гэдэг нь илүү өргөн агуулгатай бөгөөд тэр утгаараа аялалын зорилгуудын аль алиныг нь хамруулдаг байна. Судлаач Жарафийн гаргасан тодорхойлолт Аялал жуулчлал гэдэг бол өөрийн байнга амьдардаг орчноосоо өөр газарт байгаа хүн , тийнхүү аялал явагдах нь гарч болох бүхий л хэрэгцээнүүдийг нь хангах Үйлдвэрлэл , энэ харилцаан дундаас (үйлчлүүлэгч ба үйлчилгээ) үүсэн буй болох байгаль орчин , Эдийн засаг , Нийгэм – Соёлын нөлөөллүүдийн цогц нийлбэр ойлголт юм гэсэн байна. Хөгжиж буй орнууд дахь аялал жуулчлалын явцаас авч үзвэл , түүнийг гурван өөр ялгаа бүхий утгаар үнэлэн дүгнэж ирсэн байдаг бөгөөд тэр нь өөрөө аялал жуулчлалын түүхэн хөгжлийг илтгэдэг. Үүнд
1. 1960 оноос 1970 оны эхэн үе. Хөгжиж буй орнуудын хувьд аялал жуулчлал бол эдийн засгийн маш том боломж , хөгжлийн хамгийн хялбар арга зам гэж туйлшран үзэж байв.
2. 1970 оны эхнээс 1980 – аад оны төгсгөл үе. Аялал жуулчлал бол хөгжиж байгаа орнуудад шал хэрэггүй , Аюултай стратеги юм гэсэн хэт нэг талын үзэл давамгайлж байлаа.
3. 1980 – аад оны төгсгөл 1990 –ээд оны эхэн үеэс одоог хүртэл. Аялал жуулчлалыг байгаль , нийгэм , соёлд эерэгээр нөлөөлхүйц нөхөрсөг хэлбэрээр төлөвлөн зохицуулах замаар эдийн засгийн үр өгөөжийг нь нэмэгдүүлэн , тогтвортойгоор хөгжүүлэх ( тогтвортой эко байдал ба аюулгүй байдлын талаархи үзэл баримтлал нь аялал жуулчлалын хөгжлийн суурь үндэс юм) гэсэн үзэл санаа голлож байна. Энэ бүхнээс дүгнэж үзвэл , аялал жуулчлалын цогц хэлбэрээр эцэслэн тодорхойлох нь амаргүй ч дараах дүгнэлтийг хийх боломжтой байна. Үүнд:
1. Аялал жуулчлал бол ажлын байраар хангагч дэлхийн хамгийн том үйлдвэрлэл юм.
2. Аялал жуулчлал нь дэлхийд асар хурдацтайгаар өсөн нэмэгдэж буй экспортын голлох үйлдвэрлэл юм.
3. Аялал жуулчлал нь хөгжиж буй орнуудын эдийн засагт өндөр үр ашигтай , тогтвортойгоор хөгжүүлж болох хамгийн боломжит үйлдвэрлэл юм.
4. Аялал жуулчлал бол амьдралын хэв маягийг өөрчлөн сэргээх танин мэдэхүйн цонх тусгал юм.
5. Аялал жуулчлал нь гадаад хүчин зүйлийн нөлөөлөлд хамгийн хүчтэйгээр өртдөг салбар юм.
ÃÕÑÑ Àíãëè 2à Í.×óëóóíöýöýã
¬
ÌÓÈÑ-ÃÕÑÑ-ÒÓÐÊ-3
Á.ÍÎÌÈÍ
Монголын аялал жуулчлалын өнөөгийн байдал
Аялал жуулчлал бий болж хөгжих анхны үндэс нь газар нутгийг танин мэдэх хэрэгцээнээс эхэлсэн гэж үздэг. Чухамхүү эртний соёл иргэншлийн төв болсон Миссири, Египет, Энэтхэг, Финик, Хятад зэрэг улс нь байгаль газарзүйн талаарх мэдлэгийн хүрээг тэлэх өргөн боломжийг нээж өгсөн билээ. Эрт дээр үед хүмүүс рашаан усанд орох, спорт, зугаа цэнгэлийн арга хэмжээнд орлцохоор явдаг байжээ. YII зууны эцсээр ТУРИСТ гэдэг нэр томъёёо шинээр гарсан байна.
Дэлхий нийтийн үйл явц даяарчлагдаж улс түмэнүүд харилцан бие биенээсээ хамаарч байгаа өнөө үед аялал жууллчлал нь ард түмэнүүдийн харилцан ойлголцол бие биенийгэ танин мэдэх итгэл хүсэл нийгэм соёл шинжлэх ухааныг хөгжүүлэх нэг гол хэрэгсэл болоод байна.
Өнөөдөр дэлхийд аялал жуулчлал нь бусад салбарудаас хамгийн хурдацтай хөгжиж байгаа бөгөөд аялал жуулчлалын үйлдвэрлэл нь орлогын эх үүсвэрийг өсгөж ажил эрхлэлтийг нэмэгдүүлэх замаар улс орны нийгэм эдийн засгийн хөгжилд чухал нөлөө үзүүлж байгаа ирээдүйтэй салбар юм.
Аялал жуулчлалын салбарын хөгжилд Монгол улын засгийн газраас багагүй анхаарал тавьж байгаагийн нэгээхэн тод илрэл бол үйл ажиллагааныхаа мөрийн хөтөлбөрт аялал жуулчлалын салбарыг улс орны эдийн засгийн нэгэн тэргүүлэх чиглэл болгон хөгжүүлэхээр заасан юм. Сүүлийн таван жилд дэлхий дахины аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүн жилдээ дунджаар 4% өсч, дэлхийн аялал жуулчлалын байгууллагаас гаргасан мэдээгээр 2020 он гэхэд 1,6 миллиард хүн аялж жуулчилна гэсэн тоо гарч байна.
Улс орон зах зээлийн эдийн засагт шилжин орсноос хош аялал жуулчилал хөгжлийн шинэ үерүүгээ орж түүний дүр төрх өөрчлөгдөж байна. Аялал жуулчлалыг дэмжин хөгжүүлэх Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрийн дагуу Монгол оронд аялал аялал жуулчлалын салбрыг хөгжүүлж эн салбараас орох орлогыг нэмэгдүүлэх , улс орон нийслэл хотоо дэлхий нийтэд суртачилах шаардлага , ач холбогдол өндөрсөж байгаатай уялдуулан сүүлийн үед гарсан гадаад дотоодын олон байгууллагын төлөвлөгөө, үзэл баримтлал, санал зэрэг баримт бичгүүд нь манай оронд аялал жуулчлалын салбарын хөгжлийг эрчимжүүлэхэд түлхэц болж байна.
Монгол улсад аялал жуулчлалын улирал харьцангуй богно учираас аялал жулчлал эрхлэлтийн улирлыг уртасгах нь бид бүгдийн бодож боловсруулах асуудлын нэг юм. Мөн байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй эдийн засгийн өндөр үр ашигтай аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх хүрээнд ТХГН-т байгалын аялал жуулчлалын үйл ажиллагаа явуулах шаардлагатай орчинг бүрдүүлэх, хувийн хэвшлийг дэмжин ажиллах, байгаль орчин түүх соёлын дурсгалт зүйлсийг хадгалан хамгаалах зүй зохистой ашиглах чиглэл баримтлан ажиллах нь зүйтэй байна.
Монголд аялал жуулчлалыг хөгжүүлэхэд дараах зүйл нэн даруй шаардлагатай. Үүнд:
-Тусгай сонирхолын жуулчлалыг хөгжүүлэх бодлого, стратеги, хөтөлбөрийг боловсруулах
-Нөлөөллийг хянан шинжлэхэд тус дөхөм болгохын тулд аялал жуулчлалыг цаг хугацаа болон газар орны хувьд таран хөгжүүлэх
-Улс орны хөгжлийн хөтөлбөрт аялал жуулчлалын стратеги хөтөлбөрийг оруулах
Тусгай сонирхолын жуулчлал нь олноор аялах жуулчлалаас тодорхой үйлчилгээ, стандартыг шаарддагаараа ялгаатай. Энэн жуулчлал нь:
-Зах зээл нь бага
-Улирал нь ачаалалтай байх ба ашиг орлого нь өндөр
-Жуулчдын давтамж өндөр
-Тодорхой нэг үйлчилгээний хэлбэрийг шаардана.
-Мэргэжсэн, туршлагатай хүний нөөц шаардлагатай
-Аялал жуулчлалын хэлбэрийг бий болгох санаачлага
Аялал жуулчлалын олон арван хэлбэрүүд байдаг. Тусгай сонирхолын жуулчлалд байгалын аялал жуулчлал, экотуризм спорт жуулчлал зэрэг нь багтана.
Экотуризм гэдэг нь байгаль орчинд саад болохгүйгээр орчин тойрондоо ухамсартайгаар аялах, байгаль орчныг хүндэтгэх хамгааллыг дэмжсэн аялагч жуулчдын үзүүлэх нөлөө бага, хүн амын нийгэм эдийн засгийн хэрэгцээнд тус нэмэр болох аялал уулчлалыг экотуризм гэж тодорхойлсон байна.
Аялал жуулчлал эрчимтэй хөгжиж буй бүс нутгийн нэг болох Улаанбаатрын бүс нутаг нь физик газарзүйн мужлалаар Хангай Хэнтийн уулархаг их мужийн Хэнтийн мужид хамрагддаг. Энэ бүсийн хамгийн өндөр уул нь далайн түвшнээс дээш 2850 м өндөр өргөгдсөн Асралт хайрхан, хамгийн нам дор цэг нь 1750м өргөгдсөн Туул голын хөндий юм. Улаанбаатар хот нь усны харьцангуй их нөөцтэй 5 аймгийн нэг болдог, ойт хээр, хээрийн ландшафт зонхилдог зэрэг нь энэ мужд амралт сувилал, аялал жуулчлалын олон төрлийг хөгжүүлж болох нөөцтэй. Судалгаагаар Улаанбаатрын бүсэд аялал жуулчлалын дараах төрлүүдийг улам боловсронгуй болгон хөгжүүлж болхоор байн. Үүнд:
1,Морин аялал
2,Усан аялал
3,Машин мотоциклын аялал
4,Агаарын бөмбөлгөөр аялах
5,Явган аялал
6,Рашаан сувилалд сувилуулагчдын аялал
7,Бусад төрлийн аялал
Сүүлийн жилүүдэд аялал жуулчлалын хөгжилд Монгол улсын төр засгаас ихээхэн анхаарал тавьж байна. Тухайлбал 1995-2005 онуудад аялал жуулчлалын салбарыг хөгжүүлэх үндсэн чиглэлүүдийг мөн энэ хүрээнд аялал жуулчлалын мастер төлөвлөгөөнүүдийг Европын холбоо ба Япон улсын замгийн газрын техникийн туслалцаатайгаар боловсруулан хэрэгжүүлж ажилласан. Эдгээр нь салбарын эрх зүй, бодлогын суурийг бий болгосон онцгой алхамууд болсон.
Монголыг дэлхийн жуулчдын зорих газар болгох зорилгоор төр, төрийн бус байгууллагууд болон хувийн хэвшлийнхэний идэвхитэй хамтран ажилласан нь тодорхой амжилтанд хүргэсэн байна. Сүүлийн хэдэн жилд аялал жуулчлалын жилийн өсөлт тогтмол 12-25% байгаа ба энэ өсөлтийг дагаж зочлох үйлчилгээний чанар сайжирч байгаа нь тодорхой юм.
2005 оны байдлаар Монголд гадаадаас нийт 344644 зочлогчид ирснээс жуулчдын тоо өмнөх оноос 12,7%-иар өсч 338715 болжээ. Салбрын жилийн орлого нь 181 сая америк долларт хүрчээ.
Одоогийн байдлаар улсын хэмжээнд нийтдээ 534 оператор ба тур агентууд 300 илүү зочид буудлууд, 180 гаруй жуулчны баазууд үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа нь 12000 илүү ажлын байр бий болгож байна.
Нутгийн иргэдэд тулгуурласан аялал жуулчлал Монголд
Нутгийн мргэдэд тулгуурласан аялал жулчлал ( НИТАЖ) нь орон нутгийнхнаас санаачлан зохион байгуулж явуулах аялал жуулчлалын трөл билээ. НИТАЖ нь 2006-2010 онуудын аялал жуулчлалын стратегийн төлөвлөгөөний нэг үндсэн бүрэлдэхүн байна. Учир нь :
*2005 онд Монголд ирсэн нийт жуулчдын 50-иас илүү хувь нь Европ, Канад, Австралиас бие даан аялагчид байсан байна. Тэд нь Монголын уламжлалт ахуй зан заншлыг үзэж, эдийн засгийн хамгийн шаардлагатай салбаруудад хувь нэмрээ оруулах зорилгоор жил бүр өсөн нэмэгдэж байгаа уян хтан бүлэг юм. Иймд НИТАЖ-д дээд зэргээр тохирох зах зээл болно.
*Монгол нь НИТАЖ-ыг хөгжүүлэх өргөн нөөц бололцоотой бөгөөд жуулчдын үзэх зүйлүүд нь үндсэндээ НИТАЖ-ын үйл ажиллагаанд тохирно.
*НИТАЖ нь хөдөөд эдийн засгийг тогтвортой хөгжүүлэх хэрэгсэл төдийгүй байгаль орчныг болон Монголын түүх соёлын үнэт зүйлүүдийн хамгаалах зорилготой. Түүнчлэн хөгжлйн эерэг талуудаас гадна Монгол улс өөрөө жуулчдын зорих тогтвортой газар болн хөгжих бололцоог хангана.
Nice Blog! Check out my Blog at www.tourism-bilguun.blogspot.com
Post a Comment